Türkiye'nin 2. Yüzyılında Yüksek Teknoloji için Eylem Çağrısı Raporu

Türkiye’nin 2. Yüzyılında Yüksek Teknoloji için Eylem Çağrısı | Nisan 2023 33 Türkiye’de trendler nasıl gelişiyor? Türkiye genç nüfusuyla birlikte küresel trendler arasında yer alan mobilite ekosistemi için önemli bir pazardır. Bu ekosistemde geleneksel otomotiv üreticileri, parça tedarikçileri, finansman şirketleri, otomotiv dağıtım şirketleri ve araç paylaşım, yolculuk paylaşım ve mikromobilite çözümlerine odaklanan girişimler olmak üzere küresel ve yerel birçok oyuncu yerini almaktadır. Oluşan bu ekosistem; büyüyen küresel pazarda rekabet edebilecek oyuncular yaratmak, Türkiye’yi cazibe merkezi haline getirmek ve yeni iş modelleriyle birlikte istihdam olanakları yaratmak açısından kritik bir öneme sahiptir. Mobilite trendleriyle ilgili dönüşümün Türkiye için de yakın ve kaçınılmaz olduğunu gösteren bazı örnekler: • Küresel bir mobilite markası yaratmayı hedefleyen ve ürettiği araçlar etrafında dijital satış ve servisler ile bir mobilite ekosistemi inşa eden TOGG’un CEO’su M. Gürcan Karakaş, Harvard Business Review Türkiye'deki söyleşisinde “Akıllı cihaz yapıyoruz ama otomobil olarak da kullanabilirsiniz” diyor. 2022 yılında seri üretime geçen Türkiye’nin ilk elektrikli araçları, 2023 Mart ayında yalnızca dijital kanallar üzerinden 20 bin araç için ön siparişe açıldı. • Tesla Türkiye pazarına girdi. Tek bir modelin üç farklı versiyonuyla satışa başlayan Tesla, teslimatları mayıs ayından itibaren yapacağını duyurdu. İstanbul Kanyon AVM’deki yeni pop-up mağazası deneyim merkezi ve teslimat merkezi olarak kullanılırken, satışları çevrimiçi olarak web sitesinden gerçekleşecek. Tesla pazara gireceğinin sinyallerini kurmaya başladığı şarj istasyonu ağıyla vermişti. Türkiye’de şarj işletme lisansına sahip 119 şirket arasına girerek 30 yüksek hızlı şarj istasyonunun kurulumu gerçekleştirdi. İstanbul’da servis merkezi de kurmayı planlayan Tesla, iş ilanlarıyla nitelikli iş gücü arayışına başladı. • ALJ Türkiye ve dünyanın lider elektrikli araç ve batarya üreticilerinden BYD, elektrikli binek ve ticari modellerin Türkiye distribütörlüğü için niyet mektubu imzaladı. • Türkiye’nin ve dünyanın önde gelen gruplarının bir ortak girişimi olarak faaliyet gösteren Anadolu Isuzu, tasarımı ve üretimi tamamen Türkiye’de gerçekleşen yüzde yüz elektrikli Big-e ile lojistik ve taşımacılık çözümlerinde önemli bir oyuncu olmayı hedeflediğini 2022’de duyurdu. 2022 sonunda ise yenilikçi elektrikli taşımacılık çözümü ile ödül almıştır. • Tofaş, Ar-Ge faaliyetlerini büyütmek için İzmir’de Otomotiv Yazılımları Geliştirme Şubesi’ni açtı. Şirket, otomotiv yazılımı alanındaki faaliyet kapsamını artırarak Stellantis için mühendislik, sanal/fiziksel doğrulamalar yapılması, prototiplenmesi gibi uygulamaları hayata geçirecek. • VW ve BMW gibi otomotiv üreticileri ve onların yerel distribütörleri, pilot abonelik çözümlerini Türkiye’de hayata geçirdi. • Ford Otosan, büyük şehirlerdeki trafik ve park sorununa yönelik mikromobilite çözümü sunan elektrikli motosiklet “Rakun”u üretmeye başladı. • Hızlı ürün teslimat şirketi olan Getir, araç paylaşım platformu Moov'un %75 hissesini satın alarak mobilite ekosistemine yatırım yaptı. • 2018 yılında kurulan Martı, e-scooter, e-mobilet ve e-mopedlerden oluşan filosuyla mikromobilite çözümleri sunmakta ve 5 milyonu aşkın kullanıcı bulunmaktadır. 2022 yılı içerisinde Seri B yatırım turunu 100 milyon dolar değerleme ile tamamlamıştır. 2022 yılında uygulamaya eklenen ve ticari bir amaç taşımayan Tek Araçla Gidelim (TAG) platformu, aynı yöne giden sürücü ve yolcu kullanıcıların şehir içi yolculuklarını paylaşmasına olanak tanımıştır ancak 2023’te yasa dışı korsan taşımacılığı gerçekleştirildiği öne sürülerek uygulamaya erişim engeli getirilmiştir. • Zipcar Türkiye, tek bir mobil uygulama üzerinde ZipTrip ile istasyon bazlı (aracın alındığı yere geri bırakıldığı), ZipFlex (aracın istenilen yere bırakıldığı) ile serbest araç paylaşım seçeneklerini sunmaya başladı. • Birey ve kurumların dakikalık araç kiralama ihtiyaçlarını karşılayan ve kullanıldığı kadar ödemeye olanak sağlayan araç paylaşım markası TikTak, 2023 yılında yeni abonelik modeli TikTak Neo’yu hizmete sundu. Neo ile kullanıcılara paket şartlarına göre diledikleri arabayı 30 gün boyunca günlük 30 dakika, 1 saat, 2 saat veya 3 saat süre kullanma hakkı tanınmaktadır. • Rentiva, “Yola Çık” mottosu ile aracını kiraya vererek ek gelir elde etmek isteyen bireysel ve kurumsal araç sahipleri ile araç ihtiyacı olan kullanıcıları kişiden kişiye araç kiralama ve paylaşım platformunda bir araya getiriyor. • Zorlu Enerji, “electrip”i hayata geçirerek elektrikli otomobil paylaşım platformunun Türkiye’deki öncülüğünü yaptı. Müşterilerin kullanımı için elektrikli araç (EV) şarj istasyonları kurdu. • Comodif, araç ve mobil kutu içi özel donanımlar ve internet teknolojileri ile araç, sürücü ve kutu verilerini bulut mobilite platformu üzerinden müşterilerine kullanıma hazır halde sunan bir bağlantılı araç girişimidir. Fiat markası ile geliştirilen ve 2018 yılında satışa çıkan "Fiat Yol Arkadaşım Connect" (bağlantılı araç ürünü), özelleştirilmiş akıllı bir cihaz ile araç ve mobil uygulamayı konuşturarak aracın uzaktan yönetilmesi ve kaza geçirilmesi durumunda GPS konumuna ambulans gönderilmesi gibi özelliklere sahiptir. 2020 yılında kurumsal “Connect Filom” ürünü piyasaya sürülmüş ve akabinde Aksigorta ile yapılan işbirliği ile beraber “Connect Kasko” ürününün lansmanı yapılmıştır. Tüm bu ürünler sayesinde son kullanıcılara gerçek zamanlı veriye dayalı hizmet sunulmaktadır.